Chăm sóc vết thương hở tại nhà: Dễ mà khó!

Vết thương hở là tình trạng thường gặp trong cuộc sống hằng ngày, từ trầy xước nhẹ đến các tổn thương nghiêm trọng do tai nạn, phẫu thuật hoặc bệnh lý mãn tính như tiểu đường. Tuy nhiên, điều khiến nhiều người chưa thực sự lưu tâm là việc chăm sóc vết thương không đúng cách có thể dẫn đến nhiễm trùng, hoại tử mô, kéo dài thời gian hồi phục và thậm chí để lại biến chứng nguy hiểm. Trong quá trình xử lý vết thương, nhiều người vẫn còn lạm dụng các dung dịch sát khuẩn truyền thống nhưng lại gây hại cho mô hạt – thành phần thiết yếu trong quá trình liền thương.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ chế liền vết thương, biến chứng nguy hiểm do nhiễm trùng, các dung dịch không nên dùng để rửa vết thương – và mách nước giúp bạn các biện pháp chăm sóc vết thương hở theo chuẩn y khoa được các chuyên gia y tế khuyến cáo.

Tổng quan về chăm sóc vết thương hở

Các giai đoạn cơ bản của quá trình liền thương

• Đông máu & viêm cấp (24–48 giờ đầu): Tế bào tiểu cầu, tế bào viêm (bạch cầu, đại thực bào) xâm nhập để làm sạch vi sinh vật và mô hoại tử.
• Hình thành mô hạt (ngày 3–7): Tạo lớp mô non giàu mạch máu, cung cấp oxy – yếu tố quyết định độ liền của vết thương.
• Tái biểu mô & tái tạo mô sợi (sau tuần đầu): Các nguyên bào sợi tổng hợp collagen, tế bào biểu mô bắt đầu tái sinh, vết thương dần đóng kín.

Vết thương nhiễm trùng

Vai trò của chăm sóc đúng cách

Việc chăm sóc vết thương sạch và đúng quy trình sẽ giúp:

• Loại bỏ vi khuẩn, nấm, máu, mô chết.
• Duy trì độ ẩm – pH ổn định, thuận lợi cho mô hạt phát triển.
• Ngăn ngừa hóa chất – tác nhân gây hại gây gián đoạn quá trình liền thương.

Biến chứng khi vết thương nhiễm trùng

Nguyên nhân phổ biến

• Nhiễm tạp chất môi trường: Bụi bẩn, đất, rác.
• Dùng các dung dịch sát khuẩn không phù hợp: Các chất sát trùng mạnh như cồn, iodine, oxy già gây tổn thương tế bào non.
• Băng – gạc không vệ sinh, không thay đúng lịch.

Dấu hiệu nhiễm trùng

• Đỏ, sưng, nóng vùng vết thương.
• Tăng đau, mủ vàng/ xanh, mùi hôi khó chịu.
• Sốt, mệt mỏi, lan rộng xung quanh.

Hậu quả nếu không xử lý kịp thời

• Quá trình liền thương chậm hoặc dừng.
• Tăng nguy cơ loét mạn, để lại sẹo sâu, cả tâm lý và sinh hoạt bị ảnh hưởng.
• Trong trường hợp nặng, có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết, đe dọa tính mạng.

Các dung dịch sát khuẩn không dùng trực tiếp lên vết thương hở

Không phải dung dịch sát khuẩn nào cũng có thể dùng cho vết thương hở, có loại chỉ nên dùng trên vùng da quanh vết thương, ví dụ:

• Cồn 70–90%: Phá hủy protein tế bào, giết tế bào hạt non.
• Iodine: Mạnh, nhưng gây đau rát, kích ứng da, mô hạt.
• Oxy già (Hydrogen peroxide): Mạnh, nhưng tế bào biểu mô bị tổn thương, làm gián đoạn tạo máu tại vết thương.

Nguy cơ khi dùng không đúng cách

• Hoại tử mô hạt: Làm mất đi lớp mô non quan trọng trong tái tạo da.
• Đau, chảy máu nhiều hơn, khiến cha mẹ – người chăm sóc mất tự tin.
• Quá trình liền thương kéo dài, tăng chi phí chăm sóc, tiềm ẩn biến chứng.

Hướng dẫn chăm sóc vết thương hở mau lành và không để lại sẹo

Đối với các vết thương hở miệng, việc chăm sóc cần phải tuân thủ theo trình tự 3 bước cơ bản như sau:

Rửa sạch vết thương thường xuyên bằng dung dịch rửa vết thương chuyên dụng SUPORAN

Như đã nói ở trên, vết thương hở rất dễ bị bám bụi bẩn hoặc vi khuẩn xâm nhập. Vì thế, bạn nên rửa sạch vết thương thường xuyên bằng dung dịch sát khuẩn. Cách thực hiện rửa vết thương rất đơn giản. Đầu tiên, bạn dùng khăn sạch thấm đều dung dịch sát khuẩn. Sau đó lau nhẹ nhàng lên vết thương hở, tránh dùng lực mạnh sẽ gây ra ma sát khiến các vùng da đang lành bị tổn thương. Dung dịch sát khuẩn cần phải đảm bảo có tính diệt khuẩn tốt, lành tính và dịu nhẹ, không gây kích ứng da.

Được nghiên cứu và sản xuất dựa trên công nghệ N.E.W (Nano Electrical Water) tiên tiến từ Châu Âu, dung dịch rửa vết thương SUPORAN đáp ứng đầy đủ tiêu chí sát khuẩn hiện đại.

SUPORAN - Dung dịch sát khuẩn nhanh, mạnh, an toàn, không đau xót

Với thành phần chính là HOCl (Acid Hypochlorous) tương tự với thành phần được tiết ra từ tế bào bạch cầu của cơ thể để tiêu diệt vi khuẩn trong đáp ứng viêm, SUPORAN mang lại hiệu quả diệt khuẩn nhanh, mạnh nhưng vẫn đảm bảo tiêu chí an toàn và không gây đề kháng. Bên cạnh đó, việc xây dựng dung dịch với pH trung tính sẽ không gây đau xót cho bệnh nhân khi sát khuẩn trực tiếp lên vết thương hở. Các tác dụng trên đã được ghi nhận và chứng minh qua các thử nghiệm lâm sàng trên thế giới về hoạt chất HOCl và tại các cơ sở y tế Việt Nam đối với riêng thành phẩm SUPORAN.

Băng vết thương kỹ lưỡng khi cần thiết

Nếu vết thương có kích thước lớn và sâu, bạn đừng quên băng lại bằng gạc để giữ cho vết thương được sạch sẽ, tránh nhiễm khuẩn, bội nhiễm. Thế nhưng, việc băng vết thương chỉ thực hiện khi cần thiết. Đối với các vết thương hở nhỏ và nông, bạn không nên băng lại mà hãy để thông thoáng sẽ mau lành da hơn.

Chế độ dinh dưỡng giúp vết thương mau lành da

Bên cạnh việc chăm sóc đúng cách, muốn vết thương hở mau liền da và không để lại sẹo, chế độ dinh dưỡng cũng đóng góp một phần quan trọng. Các nhóm thực phẩm bạn nên bổ sung vào thực đơn hàng ngày để giúp vết thương mau lành:

• Thực phẩm giàu Protein: Protein đóng vai trò thúc đẩy quá trình tạo tạo tế bào da mới, hỗ trợ sản sinh Collagen tự nhiên và các tế bào hồng cầu.
• Thực phẩm giàu vitamin C, vitamin B: Góp phần hỗ trợ tái tạo da và tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
• Thực phẩm chứa các nguyên tố vi lượng: Chống nhiễm khuẩn, bội nhiễm cho vết thương hở.

Chăm sóc vết thương hở không chỉ đơn thuần là làm sạch – mà là cả một quy trình đòi hỏi kiến thức, sự cẩn trọng và lựa chọn đúng sản phẩm. Dùng sai dung dịch sát khuẩn không chỉ làm chậm quá trình hồi phục mà còn gây tổn thương lâu dài cho mô hạt, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng lành vết thương.